تعریف بازاریابی چیست؟ (تعریف مارکتینگ )

بازاریابی یا Marketing، کار با بازارها و مبادلات با هدف تأمین خواسته ها و نیازهای انسان است. در عصر حاضر که گذر سریع زمان بیش از هر دوره دیگری قابل درک است، یک فضای رقابتی برای فروشندگان کالا و خدمات به وجود آورده است.

این شرایط باعث شده است که برد و کسب سود از آن فروشندگانی باشد که به بهترین نحو ممکن، خواسته های مشتریان خود را درک و علاوه بر منفعت خود، حداکثر بهرمندی را برای مشتریان شان نیز در نظر گیرند.

از این روی واژه بازاریابی که در گذشته صرفاً به معنای “فروختن” معنی و تعبیر میشد، در دنیای امروز و ادبیات مدیریت به مفهوم “تأمین نیاز مشتری” منبسط شده است.

در واقع بازاریابی به فعالیت های اطلاق می شود که یک شرکت به منظور ارتقاء میزان خرید و یا فروش یک محصول و یا خدمت انجام می دهد. به بیان ساده تر، بازاریابی شامل تبلیغات، فروش و تحویل محصولات به مصرف کنندگان و یا مشاغل دیگر است.

در فرایند بازاریابی، افراد خبره در این زمینه به دنبال جلب نظر مخاطبان بالقوه از طریق تبلیغات هستند. به این ترتیب که آن ها به کمک نرم افزار اتوماسیون بازاریابی و یا بهترین نرم افزارهای بازاریابی و با هدف قرار دادن مخاطبان خاص و بالقوه ی خود، تبلیغاتی متناسب با نیازها، خواسته ها و عوامل اثر گذار بر آن ها طراحی و عملی می سازند.

این تبلیغات احتمالاً شامل تائیدیه مشاهیر، عبارات و یا شعارهای جذاب، بسته بندی های به یاد ماندنی و یا طرح های گرافیکی هستند که در معرض تمامی رسانه ها قرار می گیرند. در دنیای پررقابت امروز، بازاریابی به عنوان عنصری حیاتی برای موفقیت هر کسب و کاری شناخته می‌شود. اما بازاریابی چیست و دقیقاً چه کاری انجام می‌دهد؟

در این برگ ، به تعریف مارکتینگ، اهمیت آن و انواع مختلف آن می‌پردازیم. همچنین اصول کلیدی بازاریابی موفق را بررسی می‌کنیم. در آخر منابع مفیدی برای یادگیری بیشتر در این زمینه معرفی شده است.

بازاریابی چیست؟ (تعریف مارکتینگ)

به طور خلاصه، بازاریابی فرآیندی است که به ایجاد، ارتباط، ارائه و تبادل پیشنهادات به گونه‌ای می‌پردازد که برای مشتریان، کارکنان، شرکا و جامعه ارزشمند باشد. این پیشنهادات می‌تواند شامل کالاها، خدمات، ایده‌ها یا تجربیات باشد.

تعریف بازاریابی به زبان ساده

بازاریابی به زبان ساده یعنی آشنا کردن مردم با محصول یا خدماتتان و متقاعد کردن آنها به خرید! که شامل تمام فعالیت‌هایی است که برای رسیدن به این هدف انجام می‌دهید، مانند:

• تحقیقات بازار: برای درک نیازها و خواسته‌های مشتریان خود
• توسعه محصول: ایجاد محصولاتی که نیازهای مشتریان شما را برآورده کند
• قیمت‌گذاری: تعیین قیمت مناسب برای محصولات خود
• ترویج: آگاهی از محصولات خود را به مشتریان بالقوه برسانید
• فروش: محصولات خود را به مشتریان بفروشید
• خدمات مشتری: ارائه خدمات عالی به مشتریان برای حفظ رضایت آنها

بازاریابی می‌تواند یک فرآیند پیچیده باشد، اما در نهایت هدف آن ساده است: ایجاد مشتریان بیشتر و سود بیشتر

بهترین تعریف بازاریابی (تعریف مارکتینگ از زبان بزرگان)

بهترین تعریف بازاریابی به دیدگاه شما بستگی دارد. تعاریف مختلفی از بازاریابی وجود دارد، اما به طور کلی، می‌توان آن را به عنوان فرآیندی برای ایجاد، ارتباط، ارائه و مبادله پیشنهاداتی که برای مشتریان، شرکا و جامعه ارزش دارد، تعریف کرد.

در اینجا چند تعریف دیگر از بازاریابی آورده شده است:

    انجمن بازاریابی آمریکا (AMA): بازاریابی مجموعه فعالیت‌هایی است که به ایجاد، ارتباط، ارائه و مبادله پیشنهاداتی می‌پردازد که برای مشتریان، مشتریان، شرکا و جامعه ارزش دارد.

پیتر دراکر: بازاریابی تنها وظیفه واقعی یک کسب‌وکار است. بازاریابی وظیفه فهمیدن، ایجاد و ارائه ارزش به مشتریان است.

در راستای این امر، پیتر دراکر –متفکر صاحب نام در رشته مدیریت- این چنین ادامه می‌دهد که:

هدف بازاریابی زائد کردن فروش است؛ و در واقع هدف از انجام این فرایند، شناخت و درک مشتری است به گونه ای که کالا و خدمات ارائه شده منطبق بر نیازهای مشتریان بوده و این کالاها و خدمات، خود، خود را بفروش برسانند.

برای درک بهتر این فرایند بهتر است که در ابتدای بحث، اصطلاحات: نیاز، خواسته، تقاضا، کالا، مبادله، معامله و بازار توضیح داده شوند:

• نیاز: همان احساس محرومیت است.
• خواسته: اساساً خواسته ها شکلی از نیازهای انسان هستند که تحت تأثیر فرهنگ و شخصیت افراد است.

در مواردی که فروشندگان، تمایزی میان خواسته ها و نیازهای مشتریان خود قائل نشوند، ممکن است دچار “نزدیک بینی بازار” شده و چنان غرق محصولات خود شوند و تنها به نیازهای فعلی مشتریان توجه داشته باشند که به کلی دور اندیشی و شناخت نیازهای آینده ی مشتریان خود را از خاطر ببرند. در پارس ویتایگر به صورت روان و جامع  تعریف نیاز، خواسته و تقاضا را بخوانید.

• تقاضا: هنگامی که فرد از قدرت خرید خواسته های خود برخوردار باشد، آن خواسته به تقاضا تبدیل می شود. در واقع خواسته ی همراه با داشتن قدرت خرید به تقاضا منتج می شود.
• کالا: به طور کلی هر چیزی را که به توان برای جلب توجه، به دست آوردن، استفاده و یا مصرف در بازار عرضه کرد که توانایی تأمین یک خواسته و یا نیاز را داشته باشد، کالا تلقی می شود. لازم به ذکر است، کالا لزوماً به اجرام اطلاق نمی شود و علاوه بر کالاهای مادی و خدمات؛ اشخاص، مکان ها، سازمان ها، فعالیت ها، ایده ها و حتی عقاید نیز در این طبقه قرار می گیرند.
• مبادله: در فرایند بازاریابی، مبادله هسته ی مرکزی است و عبارت است از: دریافت هر چیز مطلوب از ارائه دهنده در مقابل ارئه ی ما به ازایی به وی. شرایط لازم برای انجام این امر عبارت است از:

1. حداقل دو طرف می بایست با یکدیگر مشارکت داشته باشند،

2. هر طرف می بایست چیز با ارزشی برای مبادله با طرف دیگر در اختیار داشته باشد.

3. هر طرف می بایست علاقمند به مبادله با طرف دیگر باشد.

4. هر طرف می بایست در رد و یا قبول پیشنهاد طرف دیگر آزادی کامل داشته باشد.

5. و در آخر نیز، هر طرف می بایست دارای توانایی لازم برای مراوده و تحویل باشد.

• معامله: واحد اندازه گیری بازاریابی، معامله می باشد و در واقع داد و ستد فایده بین طرفین معامله است که می بایست از شرایط زیر برخوردار باشد:

1. وجود حداقل دو کالای با ارزش.
2. شرایطی که روی آن توافق به عمل آید.
3. زمان توافق،
4. و مکان توافق.

• بازار: مجموعه ای از خریداران بالقوه و بالفعل یک کالا، بازار تعریف می شود.

در ادامه تعریف مارکتینگ از دید پدر علم بازاریابی، فیلیپ کاتلر را می‌خوانیم:

تعریف بازاریابی کاتلر

فیلیپ کاتلر، که به پدر بازاریابی نوین مشهور است، بازاریابی را به صورت زیر تعریف می‌کند:

«بازاریابی فعالیتی انسانی-اجتماعی است که از طریق آن افراد و گروه‌ها، از طریق تولید، مبادله و مصرف کالاها و خدمات و ایده‌ها، خواسته‌ها و نیازهای خود را برآورده می‌کنند.»

این تعریف بر چند نکته کلیدی تأکید دارد:

•     بازاریابی یک فعالیت انسانی-اجتماعی است. بازاریابی فقط در مورد فروش محصولات یا خدمات نیست. این در مورد ایجاد روابط با مردم و درک نیازها و خواسته‌های آنها است.
•     بازاریابی شامل مبادله است. بازاریابی زمانی اتفاق می‌افتد که دو یا چند طرف چیزی با ارزش را با یکدیگر مبادله می‌کنند.
•     بازاریابی شامل کالاها، خدمات و ایده‌ها است. بازاریابی فقط در مورد فروش محصولات فیزیکی نیست. این همچنین شامل فروش خدمات، ایده‌ها و تجربیات است.
•     بازاریابی برای برآورده کردن خواسته‌ها و نیازها است. هدف نهایی بازاریابی، کمک به مردم برای برآورده کردن نیازها و خواسته‌هایشان است.

کاتلر همچنین بازاریابی را به عنوان یک فرآیند چند مرحله‌ای توصیف می‌کند که شامل موارد زیر است:

1- شناسایی نیازها و خواسته‌ها: اولین قدم در بازاریابی، درک نیازها و خواسته‌های مشتریان است.

2- بخش‌بندی بازار: در مرحله بعد، باید بازار را به بخش‌هایی با نیازها و خواسته‌های مشابه تقسیم کنید.

3- انتخاب بازار هدف: سپس باید یک بخش بازار هدف را انتخاب کنید که می‌خواهید روی آن تمرکز کنید.

4- توسعه آمیخته بازاریابی: در مرحله بعد، باید یک آمیخته بازاریابی ایجاد کنید که شامل محصول، قیمت، توزیع و تبلیغات باشد.

5- سازماندهی برای بازاریابی: در نهایت، باید سازمان خود را برای اجرای برنامه بازاریابی خود سازماندهی کنید.

تعریف کاتلر از بازاریابی، مبنای بسیاری از تعاریف مدرن بازاریابی است. این یک تعریف جامع است که ماهیت پیچیده بازاریابی را در دنیای امروز به تصویر می‌کشد.

در نهایت مهم نیست که از کدام تعریف استفاده می‌کنید، بازاریابی در مورد ایجاد ارزش برای مشتریان است.

تعریف مارکتینگ برای شما با درک نیازها و خواسته ها، سپس ارائه محصولات یا خدماتی که آن نیازها را برآورده می‌کند، به دست می‌آید. بازاریابی همچنین به ایجاد روابط با مشتریان کمک می‌کند تا آنها بارها و بارها به شما بازگردند.

چند مثال فرضی برای درک بهتر بازاریابی

در اینجا چند نمونه از نحوه استفاده کسب‌وکارها از بازاریابی برای ایجاد ارزش برای مشتریان آورده شده است:

• یک شرکت تولیدکننده خودرو ممکن است خودرویی را طراحی کند و تولید کند که از نظر مصرف سوخت کارآمد باشد و ویژگی‌های ایمنی زیادی داشته باشد تا به نیازهای مشتریان در مورد صرفه جویی در هزینه و ایمنی پاسخ دهد.
• یک شرکت نرم‌افزاری ممکن است نسخه آزمایشی رایگان نرم‌افزار خود را ارائه دهد تا مشتریان بالقوه بتوانند قبل از خرید آن را امتحان کنند.
• یک رستوران ممکن است برنامه وفاداری را ارائه دهد که به مشتریان برای تکرار بازدیدها تخفیف یا مزایای دیگری ارائه می‌دهد.

بازاریابی بخش مهمی از هر کسب‌وکاریست که می‌خواهد موفق باشد. با درک نیازها و خواسته‌های مشتریان خود و ارائه ارزش به آنها، می‌توانید روابطی پایدار ایجاد کنید و به اهدافتان برسید.

چرا بازاریابی مهم است؟

بازاریابی برای هر کسب‌وکاری، صرف نظر از اندازه یا صنعت آن، ضروری است. مارکتینگ ابزاری ضروری برای هر کسب‌وکاری است که می‌خواهد در دنیای امروز موفق باشد.

با سرمایه‌گذاری در بازاریابی، می‌توانید آگاهی از برند را افزایش دهید، روابط با مشتری ایجاد کنید، فروش را افزایش دهید، از رقبا پیشی بگیرید، نوآوری را ارتقا دهید، در مورد مخاطبان خود بیشتر بدانید، انعطاف‌پذیری را افزایش دهید و بازده سرمایه گذاری خود را (ROI) اندازه‌گیری کنید. در اینجا توضیح این چند دلیل کلیدی برای اهمیت بازاریابی آورده شده است:

1- افزایش آگاهی از برند

بازاریابی به شما کمک می‌کند تا نام تجاری خود را به طیف وسیع‌تری از مخاطبان معرفی کنید و به آنها در مورد محصولات یا خدماتتان آگاهی دهید. این امر می‌تواند به ایجاد تقاضا برای محصولاتتان و جذب مشتریان جدید کمک کند.

2- ایجاد روابط با مشتری

بازاریابی راهی عالی برای ایجاد روابط با مشتریان فعلی و بالقوه است. با برقراری ارتباط به طور منظم، می‌توانید اعتماد و وفاداری مشتری ایجاد کنید، که می‌تواند منجر به افزایش فروش و تجارت تکرار شود.

3- افزایش فروش

هدف نهایی اکثر کسب‌وکارها افزایش فروش است و بازاریابی می‌تواند در رسیدن به این هدف به شما کمک کند. با استفاده از تکنیک‌های بازاریابی موثر، می‌توانید مشتریان بیشتری را جذب کنید و آنها را به خرید محصولات یا خدماتتان ترغیب کنید.

4- رقابت در بازار

در دنیای امروز تجارت، رقابت بسیار شدید است. برای برجسته شدن از رقبا، باید بازاریابی موثری داشته باشید. بازاریابی به شما کمک می‌کند تا موقعیت خود را در بازار تعریف کنید و به مشتریان نشان دهید که چرا باید از شما خرید کنند.

5- نوآوری را ارتقا می‌دهد

بازاریابی می‌تواند به شما کمک کند تا فرصت‌های جدید را در بازار شناسایی کنید و محصولات و خدمات جدیدی را توسعه دهید. با درک نیازها و خواسته‌های مشتریان خود، می‌توانید ایده‌های جدیدی برای محصولات و خدماتی ایجاد کنید که تقاضای آنها را برآورده کند.

6- اطلاعات مخاطبین

بازاریابی راهی عالی برای جمع‌آوری اطلاعات در مورد مخاطبان هدف شما است. با درک علایق، نیازها و رفتار آنها، می‌توانید کمپین‌های بازاریابی خود را به طور موثرتری هدف قرار دهید و بازده سرمایه گذاری خود را (ROI) افزایش دهید.

7- انعطاف‌پذیری

دنیای بازاریابی دائماً در حال تغییر است و شما باید برای اینکه با آخرین روندها و فناوری‌ها همگام باشید، انعطاف‌پذیر باشید. بازاریابی به شما این امکان را می‌دهد تا کمپین‌های خود را متناسب با نیازهایتان تنظیم کنید و نتایج خود را پیگیری کنید تا بتوانید در صورت نیاز بهینه سازی کنید.

8- اندازه گیری (ROI)

بازاریابی یکی از معدود عملکردهای تجاری است که می‌توانید به طور موثر بازده سرمایه گذاری (ROI) آن را اندازه‌گیری کنید. با پیگیری معیارهای کلیدی مانند نرخ تبدیل و سهم از ذهن، می‌توانید ببینید که کمپین‌های بازاریابی شما چقدر موثر هستند و در صورت نیاز، تنظیمات لازم را انجام دهید.

مراحل بازاریابی چیست؟

مراحل بازاریابی شامل گام‌های مختلفی است که یک کسب‌وکار برای رسیدن به اهداف بازاریابی خود انجام می‌دهد. این مراحل ممکن است بسته به نوع کسب‌وکار و صنعت آن کمی متفاوت باشد، اما به‌طور کلی شامل موارد زیر است:

1- تعریف اهداف

اولین قدم در هر فرآیند بازاریابی، تعریف اهداف واضح و قابل‌اندازه‌گیری است. چه چیزی می‌خواهید با بازاریابی خود به دست آورید؟ آیا می‌خواهید فروش خود را افزایش دهید؟ آگاهی از برند را افزایش دهید؟ سهم بازار را افزایش دهید؟ هنگامی که اهداف خود را بدانید، می‌توانید مراحل بعدی را برای رسیدن به آنها برنامه‌ریزی کنید.

2- شناخت مخاطب

دومین قدم، شناخت مخاطب هدف شما است. چه کسانی هستند که می‌خواهید به آنها برسید؟ علایق، نیازها و خواسته‌های آنها چیست؟ هنگامی که مخاطب خود را بشناسید، می‌توانید پیام‌های بازاریابی خود را به طور موثرتری بر روی آنها متمرکز کنید.

3- تحقیق بازار

مرحله سوم، انجام تحقیقات بازار است. این شامل جمع‌آوری اطلاعات در مورد بازار، رقبا و روندهای صنعت است. تحقیقات بازار به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از چشم‌انداز بازاریابی داشته باشید و تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرید.

4- توسعه استراتژی

پس از انجام تحقیقات خود، باید یک استراتژی بازاریابی ایجاد کنید. استراتژی شما باید شامل این باشد که چگونه به اهداف خود خواهید رسید، چه پیام‌هایی را ارسال خواهید کرد و از چه کانال‌هایی استفاده خواهید کرد.

5- انتخاب تاکتیک

در مرحله بعد، باید تاکتیک‌های بازاریابی خاصی را انتخاب کنید که از استراتژی شما پشتیبانی می‌کنند. تاکتیک‌ها می‌توانند شامل مواردی مانند تبلیغات، بازاریابی محتوا، بازاریابی رسانه‌های اجتماعی، روابط عمومی و بازاریابی ایمیلی باشد.

6- اجرای برنامه

پس از انتخاب تاکتیک‌های خود، باید آنها را اجرا کنید. این شامل ایجاد مواد بازاریابی، اجرای کمپین‌ها و نظارت بر پیشرفت شما است.

7- تجزیه و تحلیل و اندازه‌گیری

آخرین مرحله، تجزیه و تحلیل و اندازه‌گیری نتایج شما است. این به شما کمک می‌کند تا بفهمید چه چیزی کار می‌کند و چه چیزی کار نمی‌کند، بنابراین می‌توانید در آینده استراتژی و تاکتیک‌های خود را بهینه کنید.

بازاریابی یک فرآیند مداوم است که نیاز به نظارت و تنظیم مداوم دارد. با پیروی از این مراحل و ردیابی نتایج خود، می‌توانید یک برنامه بازاریابی موفق ایجاد کنید که به شما در رسیدن به اهدافتان کمک می‌کند.

راهبردها و استراتژی های بازاریابی

راهبرد و یا استراتژی بازاریابی، به برنامه کلی بازی یک کسب و کار برای دستیابی به مصرف کنندگان بالقوه و تبدیل آن ها به مشتریان کالا و خدمات ارائه شده توسط آن ها اطلاق می شود. به بیان دیگریک راهبرد بازاریابی؛ ارزش گذاری شرکت، انتقال پیام کلیدی برند آن شرکت، داده های مربوط به اطلاعات جمعیت شناختی مصرف کنندگان و سایر عناصر مهم در زمینه ی تبلیغات و فروش کالا و یا خدمت را پوشش می دهد.

راهبردهای بازاریابی و طرح های آن

به طور کلی راهبردهای بازاریابی مبنای طرح های بازاریابی هستند و همان طور که در بالا اشاره شد، این راهبردها با دربرگیری اطلاعات همه جانبه و مهم، مسیر اتخاذ طرح های کارآمد برای اهداف خرد را فراهم می سازد. در واقع این طرح ها عبارتند از اسنادی که در آن ها جدول زمان بندی انجام فعالیت و روش های مختلف، خاص و حتی ابتکاری بازاریابی برای رسیدن به هدف تعیین شده، به تفصیل توضیح داده شده است.

نکته ی مهم در این بخش این است که در حالت ایده آل، عمر راهبردهای بازاریابی می بایست طولانی تر از هر یک از طرح های بازاریابی باشد؛ چرا که اصولاً راهبردها حاوی ارزش های اصلی و المان های مهم برند یک کسب و کار بوده و عموماً در طول زمان طولانی تر از قابلیت اعتماد و اتکای بیشتری برخوردار هستند. به عبارت دیگر راهبردهای بازاریابی پوشش دهنده ی پیام های بزرگ تصویری هستند و طرح های بازاریابی پایه گذار ستون های این امر هستند.

طراحی و ساخت راهبردها و استراتژی های بازاریابی

یک راهبرد بازاریابی که به دقت مورد بررسی قرار گرفته و پخته شده می بایست ارزشی که آن کسب و کار برای خود در نظر گرفته، سرلوحه برنامه های قرار داده و خلاصه ای از مزیت رقابتی این کسب و کار نسبت به رقبای خود باشد. به عنوان مثال: فروشگاه های زنجیره ای والمارت با شعار “هر روز قیمت های پایین” به عنوان هایپرهای همیشه در حال تخفیف شناخته شده اند چرا که علاوه بر این شعار، تمامی فعالیت ها و تلاش های بازاریابی این شرکت حول این ایده در حال انجام می باشد.